Etiketler

, , , , , , , , ,


marsha norman getting out

Marsha Norman’ın drama tiyatrosudur Getting Out. Çift karakterli bir kadına dönüşecek olacak Arlene’in hayatı değişmektedir. Daha önce fahişelik yaparak hayatını geçiren ve çocuğuna bakamayan Arlene, hapishaneye gittikten sonra oradaki peder tarafından ıslah edilir. Hapishaneden çıktıktan sonra eski hayatı ile yeni hayatıı arasında bir seçim yapmak zorunda olduğunu hisseden Arlene kendisine Arlie ismini verir. Yeni bir isim ile yeni bir kimlik kazanacağına inanmaktadır. Eski hayatına bir daha asla geri dönmemeyi, ondan alınan çocuğunu geri almayı düşünmektedir. Bu yüzden yepyeni bir eve taşınır, orası güzelce boyar. Hayatına yeni bir heyecan getirir. Aynı zamanda iş başvurularında da bulunur, hatta hapishaneden çıktığı öğrenilene kadar bir yerde çalışır bile fakat geçmişi asla yakasını bırakmaz. Eski zamanlardan kalma bir nam-ı diğer pimp ve ailesi onu geçmişinden kurtarmak yerine daha da geçmek isterler. Gelip taciz eden eski erkek arkadaş ve annesinin kızının değişmeyeceğine inanması, onu fahişe şeklinde etiketlemeleri ve toplumun verdiği bu etiketlerden bir türlü kurtulunamaması özellikle işlenmiştir oyunda.

Sosyolojik açıdan oldukça fazla konuya değinmektedir. İlk olarak ataerkil toplum ve din yapısına gönderme yapılır. Hapishaneler, peder ve diğer tüm enstitüler kadını ehlileştirmek ve onu sıradanlaştırmak için uğraşmaktadır. Aynı zamanda Arlene küçükken babası tarafından istismara da uğramıştır. Ortada kokuşmuş bir ataerkil sistem vardır ancak bu sistem devam etmektedir. Hapishaneden dışarı çıktığında da onu kimse kabul etmemektedir. Sistem ilk olarak insanları hapishane ile eğittiğini ve zararsız hale getirdiğini iddia etse de buradan gelen hiçkimseye de toplum içinde yer yoktur.

Bir diğer konu ise herkes tarafından kolayca kullanılabilen etiketler, lakaplar ve herkeste bulunan önyargıdır. Arlene yeni bir hayata başlamak ister ve bu yüzden adını bile değiştirir. Ancak annesi de eski sevgilisi de onun geçmişten kurtulamayacağını vurgularlar. Sözleri ile onu yoldan çıkarmaya çalışırlar. Kimse Arlene’in olmak istediği kadınla ilgilenmez. Herkesin onun bir önceki varlığına bakar ve ona göre yargılar. Bu açıdan tüm toplum için geçerli olabilecek bir gözlem ortaya çıkar; bir kere damgalandığınızda asla eskisi gibi olamazsınız. Evet, hiçkimse sizin ilerleme kaydettiğinizi görmek istemeyecektir. Gözlerini kapalı tutarak gelişmeyi görmeyi reddedecekler ve bununla gurur duyacaklardır. Hatta bulunduğunuz noktadan bir tık daha ileri gitmemeniz için geçmişi daima yüzünüze vurup onunla yaşamanız gerektiğine sizi inandırmaya çalışacaklardır.

Arlene Arlie olduktan sonra bir süre yeni hayatına tutunmaya çalışır ancak karşısında beton gibi sağlam bir yapı vardır. Toplum ve medeniyet denilen tek dişi kalmış canavar. Bu yüzden hiçkimse onu kabul etmez ve çocuğunu ona vermeyi reddederler. Arlie artık bu dünyada yeri olmadığına inanır ve kendisini nehrin suları arasına bırakır. Bu bir kadının toplum tarafından kurban edilmesinin en güzel örneklerinden bir tanesidir. Kadınlar damgaları ile toplumun en önemli kurbanlarındandır. Onları kirletmek kolaydır, dedikolarını yapmak, seks işçisi olarak kullanmak oldukça kolaydır. Bu yüzden kadın, toplum süzgecinde hemen deliklere takılır. Ardından geriye sadece o kadını yok etmek kalır. Ah.